Hoe werkt het zenuwstelsel?

Hoe werkt het zenuwstelsel eigenlijk? Je zenuwstelsel zorgt ervoor dat je een beweging kunt maken. Hoe krijg je voor elkaar dat de goede spieren gaan samentrekken of juist verlengen, hoe stabiliseer je en op molecuulniveau, hoe werkt je zenuwstelsel eigenlijk? Wat is prikkeloverdracht? We gaan het zo beknopt mogelijk uitleggen in deze eerste blog van twee delen.

Sympatische en parasympatisch zenuwstelsel

We kunnen het autonome zenuwstelsel opdelen in het het Sympatisch en Parasympatische zenuwstelsel. Het Sympatische is gericht op actie en overleven. De bekende fight- flight reactie begint hier. Het Parasympatisch zenuwstelsel is actief bij processen rondom het opruimen van afvalstoffen, herstellen van schade en het opbouwen van reserves.

Beide delen van het autonome zenuwstelsels werken tegengesteld (antagonistisch) t.o.v elkaar. Als het parasympatische deel activeert, dan leidt dat tot afname van het andere systeem. Er is sprake van actief en minder actief en beiden houden elkaar in evenwicht om homeostase te reguleren. Beide systemen zijn altijd aan het werk om alles in balans te houden. De nervus vagus is de langste hersenzenuw en een heel belangrijk deel van het parasympatisch zenuwstelsel.

Somatisch zenuwstelsel

Daarnaast hebben we het zenuwstelsel dat we kunnen aansturen. We kunnen dus denken: “ik ga mijn billen samenknijpen”, om maar een voorbeeld te geven en dit dan bewust doen.

De somatische motorische neuronen ofwel de α-neuronen zorgen voor de samentrekking van de spieren. Hun cellichamen bevinden zich in het ruggenmerg. Een enkel motorisch neuron kan met gemiddeld 150 spiervezels een synaps vormen. Het motorneuron en alle spiervezels waarmee het verbonden is, vormen een motorische eenheid. Lees de blog over spiergroei als je meer wilt weten over spieren.

Typen zenuwcellen

Er bestaan drie typen zenuwcellen: sensorische- en motorische zenuwcellen en schakelcellen. Sensorische zenuwcellen activeren de impulsoverdracht vanuit zintuigcellen naar de hersenen. De motorische zenuwcellen innerveren de motoriek: de impulsoverdracht vanaf het denken (in de grote hersenen) naar spieren. Alle impulsen in het centraal zenuwstelsel worden voortgebracht door schakelcellen die zich in hun geheel in het centraal zenuwstelsel bevinden. De functie van de gliacellen is ondersteuning en verzorging van de zenuwcellen.

De zenuwcel

Stel je voor, je weet al hoe je een squat-beweging moet maken. Dan bedenk je met je hersenen dat je dus wilt gaan doorzakken door je knieën. Je weet dat je wilt bracen, je knieën moet buigen en je kunt dat dus allemaal bedenken. Maar welke spier dan precies moet aanspannen en welke ontspannen, dat is niet iets dat je specifiek doet meestal. Gelukkig bedenken je hersenen die patronen voor je. Het idee is dat je, als je een bepaalde beweging hebt aangeleerd, je hersenen deze opslaan op de harde schijf. Dit is als je heel gecontroleerd een beweging uitvoert. Maar what to do als je in een basketball wedstrijd zit, hoe weet je dan wat je moet doen? Je moet dan snel bedenken hoe je een schijnbeweging maakt, de bal stuitert en een lay-up maakt.

Door cocontractietraining leert je lichaam een ideaal patroon te vormen in bijvoorbeeld een spelsport of open sport. Lees ook de blog “Het bevriezen van vrijheidsgraden. ”

Het zenuwstelsel en de magische chemie.

Als er een elektrische prikkel door een zenuwvezel gaat, moet die natuurlijk ergens de prikkel gaan doorgeven aan bijvoorbeeld de spier. Of een volgende zenuwvezel. Dit gaat door middel van chemische stofjes, die neurotransmitters worden genoemd. Door de prikkel verandert het Calcium in de vezel, waardoor neurotransmitters worden vrijgegeven in een zogenaamde synaptische spleet. Aan de andere kant van deze spleet zitten receptoren voor de neurotransmitters, die dan ook weer zorgen voor de actie in het volgende deel. Het sympatische zenuwstelsel werkt vooral met de stof Noradrenaline als Neurotransmitter, het parasympatische met Acetylcholine.

Sensorische en motorische zenuwcellen

Sensorische zenuwcellen lopen vanaf een locatie naar je hersenen toe en deze registreren één van de volgende dingen: druk, dit doen de mechano-receptoren, (lees ook de blog mechanoceptie eens) de nociceptische receptoren registreren pijn, de optische zenuwcellen registreren zicht, verder kun je nog via andere receptoren ruiken, proeven en horen. In de hersenen worden deze prikkels omgezet in de “kennis”over wat de prikkel is. Elk deel van de hersenen is ingericht op een deel van deze sensorische zenuwstelsel. Meer hierover lees je in de blog “Wat is een homunculus“?

In deel 2 zullen we verder in gaan op hoe mind-muscle connectie werkt, hoe je snelle besluiten maakt in open sporten.

Lees tot die tijd ook eens de blog van Hanne: “Wat is perifere neuropathie? ”